1 Тэрэ урай сагта эхэ хүбүүн хоёр байгаа- Эхэнь нэгэ баян айлайда унеэ һаадаг байгаа. Тэрэ хүбүүнпши эхэеэ хажууда харуур болжо баян хүүнэй тугалые харжа байгаа ха даа.

Нэгэ үглөөгүүр айдуутай ехэ хурын ороһони һүүлээр үнөөхи хүбүүншни ошожо, тугадаа ехэ һайн талмай дээрэ бэлшүүлжэ байхадаа, нэгэ хаташһан үшөөһэнэй узуурта һууноо даа. Хатаһан үшөөһэнэй узуурта һуухадаа, иигээд харан гэһээн — айдуутай ута ногоон coohoo нэгэ мандагаршаг могой мүлхеэд ожорно*. Тэрэ могойн мүлхеэд ожорходон, тэрэ хүбүүнш һанна: "Ай, жаалда! Энэ могойдо хатхуулшхамни, — гэжэ. — Энэ хатаһан үшөөһэни гэшүүһэ хухалжа абаад, энэ могойе алажархихамни", — гэжэ.

2 Тиигэжэ байхадан, тэрэ мотойшни хүүнэй хэлээр хэлнөө даа:

— Ай-ёо! Хүбүүн, намай бү алыштаа, — гэжэ. — Энэ ногоон ехэ нойтон болшоод байна энэ ехэ хурын һүүлээр, мүлхихэдөө ехэ зобошоод ябанам, намайе гэртэм абаашыш даа, — гэжэ.

Гэртэм абаашхыш гэхэдэн үнөөхи хүбүүншни:

— Хаана абаашхабтеэ шамайе? — гэнэ. Үнөөхи могойшни хэлнэбшүү даа:

— Намайе шэлэ дээрээ хаяатьхи, би харгүй харуулхаб, — гэжэ. Тиихэдээ үнөөхи хүбүүнш хэлнөө даа:

— А тугадни яахым? — гэжэ.

— Тугадаа тоолоотьхииш даа, — гэнэ. — Тугадшни эндээ евдвв бэлшэжэ байнааб даа, — гэжэ.

3 Тиигээд хүбүүншни үнөөхи могоёо хүзүүн дээрээ хээд, могойш харгыгаа залаад ябажа ябанад. Нэгэ холо ошонод. Нэгэ холо ошоходон, газарай габа байна. Газарай габын хажууда хүрхэдөө, үнөөхи могойшни гэнтэ хүбүүнэй ээм дээрһээн газар тээшэ мүлхеэд буухадаа, нэгэ аймаштай һайхан басаган болоод буушна. Басаган болоод тэрэ газарай габа руу харайжа орно. Үнөөхи хүбүүншни тэрэ басагани хойноһоо дахалдаад орходон, далан долоон олбог дээрэ нэгэ үбгэн һууна, Далан долоон олбог дээрэ үбгэн хүн һуухадаа газари эжэн һуугаа. Тиигээд лэ басаганшни хэлнвв даа эсэгэдээ:

4 — Баабай, энэ хүбүүн энэ ехэ шүүдэр соо мүльхижэ ябахадам асараа, — гэжэ. — һайни һанахагубши даа.

Зай, тэрэ басаганшни үнөөхи хүбүүгээ эдеэлүүлнэбшүү даа. Тиигээд эдеэлһэн хойнонь үнөөхи газарайн эжэн һурнабшуу даа:

— Зай, хүбүүн, шамда юун хэрэгтэйб? — гэжэ. — Утархай алтайм аба.

— Хэрэггүй, — гэнэ.

— Утархай мунгым аба.

— Хэрэггүй, — гэнэ.

— Юун шамда хэрэггэйм? — гэжэ һурна.

Тиихэдэнь:

5 — Мэдээгүй мэдээшэеэ үгыш даа, — гэнэ хүбүүн.

Хаана энээниие мэдээб гэхэдэ, тэрэ хүбүүн харгыдаа тэрэ басага ээм дээрээ хээд ябхадан, могойш хэлнеа даа:

— Эсэгэм шамһаа һурха, алта мүнгэ үхэ дуртай байха, тиихэдэнь: "Мэдээгүй мэдээшэеэ үгэгты", — гээрэйш. Тиигээд саашань өөрөө мэдэхэш, — гэжэ.

Тиигээд гаэарайшни эжэн мэдээгүй мэдээшэеэ үгэжэ, хасар руунь гурба нёмнёод гаргашханоо даа. Тэрэ хүбүүншни хасар руугаа гурба дахин нёмнюулаад гараад ябжа ябхадаа, һөөргөө тэхэреэд ержэ ябхадаа: "Аа, юм даа, — гэжэ, — энэ һайсар эдеэллээхиим даа", — гэжэ.

6 Тиигээд: "Энэ тугадтга яашба даа", — гэжэ. Тиигээд ерхэдээ хархадань, тугадынь бэлшэжэ ябана. Дасин мүнөөхишни үшөөһэн дороо һуугаад хархадань, хаанаһаашьеб хоёр турлааг идээд ерээд, үшөөһэнэйнъ орой дээрэ ерээд һуутаад, урлаа аршалсаад зугаалжа оробо. Нэгэ турлаагын нүгөө турлаагтаа хэлнөө даa:

— Ай-ёо! — гэжэ. — Энэ үшөөһэн дор болисор алт -н хадалгаатай байнал даа, — гэжэ. — Али хада нэгэ баян хүн эгээнип алта хададгахадаа энэ үшөөһэни узуурынь угаа ехэ эмдэшхэһэн байгаа, энэ үшөөһэн тэрэ болисор алтанһаа болжо хаташһан юумэ, — гэжэ хөөрэлдөөд, тэрэ турлаагууд ниидээд ябашба.

7 Тэрэ хүбүүнэймнай абаһая мэдээгүй мэдээшэнь хадаа, ойн амьтанай далан долоон хэли мэдэшхэ юм гэнэ. Далан долоон хэли мэдээ. Тиигээд тэрэшни үнөөхи үшөөһэнэйнгөө узуурта малтаад хархадань, ехэ үнтэй алтан байна. Тэрэ үнтэй алтаа муу хубсаһандаа хээд гэртээ асараад, остоол дээр табина.

Орой болһон хойно эхэнь ерээд хархадань, остоол дээрэнь алтан байна, тиигээд хэлнөө даа:

— Хаанһаа алта олоош? — гэнэ. Хараана, сохихоо һанана. Тиихэдэнь хүбүүн тэрэ хэлнөө даа, хайшан гээд алта олоһоноо.

8 Тиигээд тэрэ хүбүүн нэгэ хүды болоод тэрэ баян хүүндээ хүдэлхэеэ болёод, нэгэ һайн соол барьжа, мори, үхэр, хони абажа, нохойтой, тахяатай болобо. Тиигээд тэрэ хүбүүн гэрлэхэ болобо, гэрлыхэн урдуур нэгэ үдэшэ гэртээ һуугаад эдеэлэн байхадань, тээ хаяадань больтирог байна, больтирог соо зөөхэй. Тэрэ больтирогой хажуугаар хулгана аймаштаяар гүйнэ. Гүйгөөд харайгаад, нэгэ хулганань нүгөөддөө хэлнэ:

— Энэ больтирогнай һөөл үндэр байна, би абиржа гараад зөөхэй эдеэ хадаа, больтирог руу оршохоб, — гэжэ. — Ши тиихэдээ миниингээ доошоо унхагүйелши һүүлһээм хазаад бай, — гзнэ.

9 Тиигээд мүнөө хүбүүншни хоёр хулганайи хөөрэлдэхы дуулаад, гүйхы хараад, неэшхэбэ. Тиигээд һанабоо даа: "Яагаа hoнин юм энэшни", — гэжэ.

Тиигээд нэгэ хүды байгаад үнөөхи хүбүүншни гэрлээд, гэрлэхэдээ таряагаа хаяад, адуу малтай байха. Тиигээд лэ үнөөхишни һайн мориёо хашаалхадаа* хүлэжэ, хээрэ таряа юумээ, адуу малаа харахамнаи гэжэ һамгаяа һуулгаад лэ хээрэ гараа.

Һамгаяа һуулгаад хээрэ хатаржа ябхадань, айдуутай ехэ морин адаһан байна. Тэрэ морин адаһан соо хоёр зээрдэ аэарга мээл айдуутайгаар тулжа байнад. Тэрэ тулжа байхадань, үнөөхи хүбүүн һуугаад неэшхэнэ.

10 Эзын hypaa:

— Юундэ неэнэш?

— Ай, гэртээ ерээд хэлүүжэм, — гэнэ.

Тиигээд hөөprөө тэхэреэд гэртээ ерээ. Гэртээ ерээд хонюудаа эдеэлнэ. Хонюудынь мааралдана, мааралдахадаа:

— Аа, ямар һайн юм даа, эжэмнай һайн юм даа, мандаа үлэ залгажа ябана даа, — гэжэ.

Амбаартаа ороод, мяха отолоод, нохойдоо үгэнэ. Нохойн мяха эднжэ үгэнэбэй. Тиигээд нөөхишни дахин орожо таряа гаргажа, тахяадтаа хаяад үгэнэ. Тахяад таряагаа аймаштай тоншожо байна. Тиихэдэнь нохойн хэбтээд харааноо даа:

11 — Һэ, ходо хооһон ябагшат, ходо хомхойршоод. Мүнөө эжэм­най эзыдээ хүүрээ үхэ юм, тиигээд үхэшхэн бэшаал, — гэжэ.

Тиихэдэнь петуухан байгаад хэлнөө даа:

— Һэ, би хорин эзытэйб, хорин эзыдээ хүүрээ үгшэ үгэйб. Эжэмнай нэгэ эзьпэй, хүүрээ үхөө байна ха юм.

Тэрэ хүбүүн хэрэнсэй дээрээ байжа шагааад, тэрэ петуухын үгэһөө болжо, эзыдээ хүүрээ үгэнбэй мүнөө болсор амида ябана.