Самое большое изображение Будды в России высекли в Бурятии на горе Баян-хонгор возле села Баян-Гол в Хоринском районе. В азиатских странах это древняя традиция, в то время как в нашей стране ничего подобного не было, говорят священнослужители. Чем она важна для верующих буддистов, в материале ИА «Восток-Телеинформ».
Самый большой и древний в мире Будда, высеченный в скале, находится в китайской провинции Сичуань. Его высота составляет 71 метр, а возраст около 1200 лет. На строительство его ушло почти 90 лет. В Китае же расположена самая большая его статуя. В провинции Ханань находится 128-метровый монумент Будды Вайрочана - одного из пяти священных Будд, олицетворяющих мудрость. Идея создать грандиозную святыню пришла после того, как в 2001 году талибы уничтожили две статуи Будды в Афганистане – возраст разрушенных святынь датировался шестым веком нашей эры.
В России ничего подобного до сих пор не было. Идея создания 33-метрового Будды еще 1 15 лет назад появилась у досточтимого буддийскому священнослужителю Еше Лодой Ринпоче после поездки на остров Ольхон. Как рассказал его ближайший ученик Тензин лама, на это учителя вдохновили «величественные скалы, вырастающие из водной глади и устремляющиеся в небо». Однако тогда, по словам Ринпоче, время для этого было неподходящим.
Бурятия священная
Воплотить идею в жизнь удалось только в 2016 году. А точнее, завершить трудоемкую работу по созданию самого высокого Будды в России. О том, чтобы он появился именно в Хоринском районе республики, не раз просили жители с. Баян-Гол, где год назад появилась метровая статуя Будды.
Однако, как признался Тензин лама, место определили не сразу. Рассматривали возможность установления такой статуи на Байкале, но сделать это там было бы сложно технически. Рассматривались в качестве вариантов и другие районы республики, но в итоге выбор пал на Хоринский.
- Однажды мы обратили внимание на скалу рядом с тем местом, где установили метрового Будду. Она идеально подходила по строению и размерам - общая высота ее порядка полусотни метров, - рассказал священнослужитель.
Осуществить замысел удалось достаточно быстро. Прошли все необходимые согласования, нашлись спонсоры, мастера, художники. Местные жители помогали при строительстве. Образ Будды сделали максимально величественным, но с минимальным воздействием на природу – высекать полноценную статью или барельеф не стали. Лишь сняли верхний слой породы, нанесли контуры Будды, восседающего в позе лотоса и покрасили.
Лицом к Москве
Изображение именно Будды Шакьямуни не случайно.
- Он высший нирманакая (одно из трёх тел Будды, высшая форма проявления Будды в обыденном мире), - говорит сам Еше Лодой Ринпоче. – Он родился в нашем мире, совершил 12 подвигов, в том числе повернул колесо учения. Пока его учение пребывает в мире, оно является ни с чем несравнимым безграничным лекарством от болезней и страданий. Поэтому мы решили, что наиболее благоприятным будет установить именно эту статую Будды.
Но польза от изображения не ограничится только этим, она принесет пользу Бурятии, России и всему миру, уверен Ринпоче. Обычно буддийские святыни возводят лицом на юг. Однако здесь Будду «развернули» лицом к западу, в сторону Москвы.
- В такое непростое время это было просто необходимо сделать для блага всей страны и всех живых существ, - отмечает Ринпоче.
Не случайна и высота изображения – 33 метра. В буддизме это число также имеет сакральный смысл. Считается, что существует самый высокий мир на Земле – Траястримша - мир или собрание 33 богов, которое находится на вершине горы Сумеру. Она нередко упоминается в буддийских текстах, когда Будда восходит к тридцати трем богам. Или сами боги этого мира спускаются на землю для встречи с ним.
Миллион цветов
На церемонию освящения прибыли более 1200 человек из разных районов республики и регионов России. Событие вызвало интерес и со стороны федеральных СМИ. Несмотря на то, что скала находится в девяти километрах от ближайшего населенного пункта высоко в горах, люди продолжали прибывать на место. Люди шли к Будде и после окончания церемонии освящения.
Обряд освящения провел сам Еше Лодой Ринпоче. У подножия самого высокого Будды он прочитал молебен, ламы сделали подношения рисом, а по окончании обряда с верхушки скалы были сброшены цветы. При этом, по словам организаторов, их было ровно миллион. Как пояснил Ринпоче, ритуал подношения такого количества цветов обязателен, так как изображение Будды огромных размеров - это добродетель, соответственно, чем больше и красивее подношение, тем больше у изображения будет накоплено добра.
Посмотреть на самое большое изображение Будды в Бурятию приехала паломница из Санкт- Петербурга, которая практикует буддизм уже более 20 лет, Евгения Демина.
- Это изображение дает покой и добро, щедрое отношение к людям. Любое внимание к учениям Будды сейчас очень важно для людей, и событие такого масштаба обращает внимание на вечные ценности, мы о них забываем, к сожалению. И люди, которые не знают или забывают, что говорил Будда, могут заинтересоваться буддизмом, - поделилась она. – Важно и то, что это изображение появилось именно в Бурятии, где люди испокон веков верят в буддизм. Здесь совпало все, место, время и само действие, поэтому я и приехала сюда издалека.
В местах, где появляются дацаны и ступы Будды, все приходит в гармонию, говорит Тензин лама. Прекращаются разные катаклизмы, в отношения между людьми приходит взаимопонимание, они меньше болеют и умирают от несчастных случаев. Отметим, что в следующем году все верующие смогут накопить добродетель, оказав помощь в строительстве восьми ступ вокруг озера Могой рядом с Баян-Голом. Ожидается, что в субурганы заложат четыре тысячи статуэток разных будиийских божеств.
1 Үншэн Боро хүбүүн эхэнэртэеэ хоюулаа гэртээ һуугаа, долоон хара хонитой, хоёр хүхэ морьтой, гүрбан шажан болохо гурь шара нохойтой. Долоон хара хониниинь долоон ел соо хурьгалаагэй.
Долоон хара хониёо хараад, долоон хонимни хурьгалагшаа гү гэжэ хэтэбшэеэ үргэлөөд ябжайгаа.
Долоон ел болһон хойно ехэ хониниинь хоёр хурьга гаргаа, хоюуландаа хуса хурьгад. Хэтэбшэ соогоо хоёр хурьгаяа хээд модондо үлгөөд, гэртээ хүршэрээ.
— Хонимнай хурьгалшоо, — гэжэ эхэнэртээ Үншэш Боро хүбүүн хэлнэ.
— Юундэ хурьгадаа асараагойштеэ? — гэбэ эхэнэрынь.
2 Асарха гээд ошходонь, хоёр хирээ хурьганайнь нэжээд нюдээнь малтажа эдьтеод* байгаа. Һайн хүхэ морёо эмээллэжэ унаад ла, хоёр хирээе намнажа ошожо үлдэжэ хүсээд, нэжээд нюдээнь малтажа абаад ошобо. Хоёр хирээн Эсэгэ Малаанда ошожо мүргөө. "Нюдымнай Үншэн Боро хүбүүн малтажа абтёо*", — гэжэ.
Эсэгэ Малаан тэнгэриһээ долоон шоно эльгээгээ: "Үншэн Боро хүбүүни һайн хүхэ мориин эдеэд ерэгты", — гэжэ.
Үншэн Боро хүбүүнэй гурбан шажан шара нохойнь улин татан хусаба. Тиихэдэнь Үншэн Боро хүбүүн абдараа неэжэ, алда бандан хадагаа гаргаба.
3 — Гурбан жэлыя хорто дайсании мэдэхэ гурбан шзжан гурь шара нохойм, юундэ хусабаш? — гэжэ алда бандан хадагаа барин нохойдоо абаралдаба.
— Һайн хүхэ морииш эдихэ гэжэ долоон шоно ерэхэнь, — гэжэ гурь шара нохойн хэлэбэ.
— Һайн хүхэ мориёо үлеэжэ абаха арга забһар юун бэлэй? — гэжэ нохойдоо абаралдаба.
— Һайн хүхэ мориёо ээрмэ сагаан тала дээрэ абаашша аргамжадте. Муу хүхэ мориёо нэмэреэд, үбһэ табьжа үгөөд уядте.
Тиигээд уядтёод* байхадань, долоон шоно һүни ерэзд; "Һайн хүхэ мориниин энэ байна", — гэжэ муу хүхэ мориинь эдеэд ябашба.
4 Үншэн Боро хүбүүн хойто үглөөниинь бодоод, һайн хүлэг мориёо эмээдлэжэ абаад ла, долоон шоноёо үлдөөд ябаба. Үлдэжэ хүсээд лэ, долоон шоноёо арһынь гол таһа хуулаад, хоншоортонь шэрүүлээд табидтиба. Долоон шоно Эсэгэ Малаан тэнгэридэ aphaa шэрэһээр хүрэбэ.
Эсэгэ Малаан тэнгэри юһэн шолмос эльгээгээ: "Үншэн Боро хүбүүе алаад ерэгты", — гэжэ.
Баһа гурбан шажан гурь шара нохойн улин татая хусаба. Тиихэдэнь Үншэн Боро хүбүүн абдараа неэн, алда бандан хадагаа гаргаба.
5 — Гурбан жэлын хорто дайсании мэдэхэ гурбан шажан гурь шара нохойм, юундэ хусабаш? — гэжэ алда бандан хадагаа баршг нохойдоо абаралдаба.
— Юһэн шолмос ерэхэнь, шамайе алахань, — гэбэ нохойнь.
— Амида үлэхын арга забһар юун бэлэй? — гэжэ Үншэн Боро хүбүүн һурана.
— Хангайн шэнээн хара тогоон соогоо морьни бааһа бусалга. Үдэшын боро хараанаар ерхэ, саашаа хараад хусахадам, хүлеэгээд байгаарайш. Гэр тээшээ хараад ухиг-ухиг хусахадам; 'Тэр бараан арюудаг, ум маа-хуумГ' — гээд мориноо бусалжа байһан бааһа хаяа хана руугаа шүдээрэйш.
6 Үдэшын боро хараан болбо, гурь шара нохойн саашаа хараад хусана, тиихэдэнь Үншэн Боро хүбүүн хүлеэжэ байна Гэр тээшээ хараад ухиг-ухиг хусаба, тиихэдэнь Үншэн Боро хүбүүн: "Гэр бараан арюудаг, ум маа-хуум!" — гэжэ мориноо бусалжа байЬан бааЬа хаяа хана руугаа шүдэбэ. Юһэн шолмос шагаажа байһанаа нюдэһээ дургэдтеэ. Baha хүтэрэлдэһээр Эсэгэ Малаан тэнгэридэ ошоо. Эсэгэ Малаан тэнгэри Гунан тэнгэр Дүнэн тэнгэр хоёри эльгээгээ: "Ошожо Үншэн Боро хүбүүе тэһэ нэрьеэд ерэгты", — гэжэ.
7 Гурбан шажан гурь шара нохойя баһа улин татан хусаба. Тиихэдэнь Үншэн Боро хүбүүн абдараа неэжэ, алда бандан хадагаа гаргаба.
— Гурбан жэлын хорто дайсании мэдэхэ гурбан шажан гурь шара нохойм, юундэ хусабаш? — гэжэ алда бандан хадагаа барин нохойдоо абаралдаба.
— Эсэгэ Малаан тэнгэри Гунан тэнгэр Дунай тэнгэр хосри шамайе тэһэ яэрьеэд ерхэ гэжэ элыээхэнь, — гэбэ гурь шара нохойнь.
— Амида үлэхын арга забһар юун бэлэй? — гэнэ Үншэн Боро хүбүүн.
8 — Хониноо эдеэлдэг гурбан болдоги баруун болдог дээрэ гараад бай, — гэбэ гурь шара нохойнь. — Баруун тээһээ үүлэн баруйгаад ерхэ, дээрэш ерээд няд-тад гэхэ, дунда болдог дээртэ харайжа гараад байгаарай. Дунда болдог дээрэ няд-тад гэхэ, зуун болдог дээрээ гараад байгаарай. Зуун болдог дээрэш няд-тяд гэхэ, һөөрэнтёо гүйжэ дунда болдог дээрэ гараад байгаарай. Yүлэн талараад, яларха, тиихэдэнь шагаажа-шагаажа тэрэ яларһан юумэйнь харбаарайш, — гэбэ.
Гурь шара нохойнгоо хэлэһээр Үншэн Боро хүбүүн гурбан болдоги баруун болдог дээрэ гараад байба. Баруун тээһээ үүлэн баруй-гаад ербэ, дээрэнь ерээд няд-тад гэбэ. Тиихэдэнь Үншэн Боро хүбүүн дунда болдог дээрэ харайжа гараад байгаа. Дунда болдог дээрэ няд-тад гэхэдэнь, һөөрэншэнь дунда болдог дээрэ гараад байгаа. Дунда болдог дзэр байхадань, ялархалаарань, харбадтиба, алтан луйн һуулиин таһа харбадтиба. Алтай луйн һуулиин таһа харбуулаад, Гунан тэнгэр Дүнэн тэнгэр хоёр Эсэгэ Малаандаа баһа ябашба.
9 Эсэгэ Малаан Үншэн Боро хүбүүе еерэйнь ерэ гүүлээ. Үншэн Боро хүбүүн ошобо, һайи хухэ морёо эмээллэжэ унаад лэ.
— Үншэн Боро хүбүүн, хоер хирээн нюдэ юундэ малтабоо?
— Долоон хонитоймһам. Долоон хонимни долоон ел соо хурьгалаагой. Долоон ел болоһон хойно ехэ хонимни хоёр манхир малаан хуса хурьга гаргаа. Ехэ хүхеэд, модондо хэтэбшэ соогоо хэжэ үлгэдтёод, эхэнэртээ гүйжэ ошооһам. "Юундэ асараагойбштеэ", — гэжэ эхэнэрни хэлээ.
Ошходомни, хоёр хирээ ниидэжэ ерээд, хоёр хурьгадайм нюдээиь малтажа абаад эдижэ hyyraa. Эдижэ һуухадань haнааһам, нэгэ хурьгаараа галаа тайхаб, нүгөө хурьгаараа тэнгэреэ тайхаб гэжэ һанааһам, хурьгадни нэжээд нюдэтэй болошоод гали тайха аргагэй, тэнгэрш тайха аргагэй болобо, — гэжэ.
10 — Үншэн Боро хүбүүни хэлэхэ меен, — гэнэ Эсэгэ Малаан, — Үншэн Боро хүбүүн, долоон шонойн apha юундэ хуулаабш?
— Долоон шоно һайн хүхэ мориимни эдьхиимхиимдаз гэжэ ээрмэ сагаан тала абаашша аргамжалааһам, муу хүхэ моримни намдаа улхымхиимдаа гэжэ газаагаа нэмэреэд уяаһам. Муу хүхэ мориим эдеэд, һайн хүхэ морьтоёо үлэһэн хорондоо долоон шоныи арһыень хуу татааһам.
— Үншэн Боро хүбүүни хэлэхэ мөөн. Юһэн шолмосын нюдэ юундэ дүргэбэш, Үншэн хүбүүн?
— Юһэн шолмос юһымхиимдаа, би гансаараахиимбидэа, ороод алаадтёогэй юундэ гэрым хана хаяа хадхажа байгааб, уурлаһандаа нюдэшынь дүргэсэгөөгөө һэм.
11 — Үншэн Боро хүбүүни хэлэхэ мөөн. Гунан, Дунэн тэнгэриин Алтан Луйн һуулиинь юундэ таһа харбабоо, Үншэн Боро хүбүүн?
— Алаха намайе алангэй, гурбян болдогиим юуидэ тэһэрэ харбаха байна? Иижэ харбахымхиим гэжэ эаажа угэһэмни, Луйн һуул таһа харбагдаахним даа, — гэбэ Үншэн Боро хүбүүн.
— Үншэн Боро хүбүүни хэлэхэ меен, — гэбэ Эсэгэ Малаан. — Долоон хониншни долоон тумэн болог даа, хоёр мориншни хоёр мянган болог даа. Олон зондоо таража, үльгэр түүхэ болог даа, — гэжэ Эсэгэ Малаан тэнгэри үрөөжэ, Үншэн Боро хүбүүе гэртэнь табиһан юм гэлсэдэг.
Проект “Байкальские сказки” создан в 2015 году для детей и их родителей, которые любят и читают сказки!
При копировании материалов ссылка на источник обязательна.